عنوان: آموزش زبان اسپانیایی(درس سیزدهم)

افعال بی قاعده

افعال بی قاعده به فعل هایی گفته می شود که از قواعد افعال باقاعده پیروی نمی کنند. به عنوان مثال:

ser (بودن) ،estar (بودن) ، ir (رفتن) ، poder (توانستن) ، decir (گفتن)، querer(خواستن) ،

hacer (انجام دادن) ، saber (دانستن)

تعداد زیادی از افعال بی قاعده که حرف دوم مصدرشان o هست،با تبدیل o به ue صرف می شوند.همچنین بعضی دیگر که حرف دوم مصدر آنها e هست،با تبدیل e به ie صرف می شوند.

مثلا:

(فکر می کنم) , pensar

pienso فکر می کنم

piensas فکر می کنی

piensa فکر می کند

pensamos فکر می کنیم

pensáis فکر می کنید

piensan فکر می کنند

(می توانم) , poder

puedo میتوانم

puedes میتوانی

puede میتواند

podemos میتوانیم

podéis میتوانید

pueden میتوانند

volver برگشتن

vuelvo بر میگردم
vuelves بر میگردی
vuelve بر میگردد
volvemos بر میگردیم
volvéis بر میگردید
vuelven بر میگردند

نکته مهم: صرف افعال بی قاعده اول شخص جمع و دوم شخص جمع مانند صرف افعال باقاعده هست.یعنی همان طور که افعال با قاعده صرف می شوند.

مثلا:

(فکر می کنیم) , pensar >> pensamos (فکر کردن)

(فکر می کنید) , pensar >> pensáis (فکر کردن)

(می توانیم) , poder >> podemos (توانستن)

(میتوانید) , poder >> podéis (توانستن)

نوع دیگری افعال بی قاعده هستند که به آنها می پردازیم. مصدر هایی هایی که آخرشون به cer و یا cir ختم میشه، وقتی در حال ساده، اول شخص مفرد صرف میشوند، بی قاعده صرف میشن و این بی قاعدگی به این صورت می باشد:

علامت مصدری (er) یا (ir) حذف میشه، حرف c تبدیل به z میشه و co اضافه میشه:

conocer شناختن، آشنا شدن، آشنا بودن
conozco می شناسم

agradecer تشکر کردن
agradezco تشکر می کنم

ofrecer ارائه کردن
ofrezco ارائه میکنم

crecer رشد کردن
crezco رشد میکنم

pertenecer تعلق داشتن
pertenezco تعلق دارم

establecer برقرار کردن
establezco برقرار میکنم

nacer متولد شدن
nazco متولد میشوم

obedecer اطاعت کردن
obedezco اطاعت میکنم

traducir ترجمه کردن
traduzco ترجمه میکنم

conducir رانندگی کردن
conduzco رانندگی میکنم

reducir کاهش دادن
reduzco کاهش میدهم

البته همیشه این اتفاق نمیفته و هستند مصدر هایی که به cer و cir ختم میشوند اما اول شخص مفرد حال سادشون به این شکل صرف نمیشوند. مثلا:
hacer انجام دادن
hago انجام میدهم

decir گفتن
digo میگویم

vancer غلبه کردن، مغلوب کردن
venzo غلبه میکنم

نوعی از بی قاعدگی در حال ساده، برای اول شخص مفرد هست که آخر فعل به go ختم میشه:

tener داشتن
tengo دارم

venir آمدن
vengo می آیم

hacer انجام دادن
hago انجام میدهم

decir گفتن
digo میگویم

poner گذاشتن
pongo میگذارم

salir بیرون رفتن، خارج شدن
salgo بیرون میروم، خارج میشوم

oír شنیدن
oigo میشنوم

traer آوردن
traigo می آورم

caer افتادن
caigo می اُفتم

این نوع بی قاعدگی در حال ساده و فقط برای اول شخص مفرد، برای افعالی که گفته شد اتفاق می اُفتد.
فعل بقیه اشخاص (دوم شخص مفرد، سوم شخص مفرد، اول شخص جمع، دوم شخص جمع، سوم شخص جمع) این نوع بی قاعدگی رو در حال ساده نمیتونن داشته باشن. اگر چه ممکنه بی قاعدگی هایی از نوع دیگر داشته باشند.

مثلا:
tener داشتن

tengo دارم
tienes داری
tiene دارد
tenemos داریم
tenéis دارید
tienen دارند

فقط tenemos و tenéis باقاعده هستند. و طبق فرمول، باقاعده صرف شده اند.
قاعده صرف افعال حال ساده برای افعال مصدر های نوع دوم (مصدر هایی که به er ختم میشوند) :
حذف علامت مصدری و اضافه کردن این پسوند ها برای شش گروه ضمیر فاعلی:
o
es
e
emos
éis
en

حالا tener رو در نظر میگیریم.علامت مصدریش رو حذف میکنیم:
tener – er = ten
ریشه مصدر (که ten هست) به دست میاد.

حالا به ریشه پسوند هارو اضافه میکنیم:

ten + o = teno tengo

ten + es = tenes tienes

ten + e = tene tiene

ten + emos = tenemos

ten + éis = tenéis

ten + en = tenen tienen

یک استثناء وجود دارد که ir می باشد.ir تنها مصدری است که از دو حرف تشکیل شده.اگر بخواهیم آن را مثل افعال باقاعده صرف کنیم، باید علامت مصدری را حذف کنیم و پسوند ها را اضافه کنیم.اما اگر علامت مصدری حذف شود باید کل مصدر را حذف کنیم که این امکان پذیر نیست.می توان گفت که مصدر ir ریشه ندارد.صرف این مصدر شکل خاص خود را دارد.

ir – رفتن

voy – می روم

vas – می روی

va – می رود

vamos – می رویم

vais – می روید

van – می روند

در گذشته ساده این طور صرف می شود:

ir – رفتن

fui – رفتم

fuiste – رفتی

fue – رفت

fuimos – رفتیم

fuisteis – رفتید

fueron – رفتند

افعال بی قاعده دیگر به صورت های مختلف تغییر می کنند و صرف می شوند.

(صرف چند فعل بی قاعده در حال ساده)

ser – بودن

soy – هستم

eres – هستی

es – هست

somos – هستیم

sois – هستید

son – هستند

estar – بودن

estoy – هستم

estás – هستی

está – هست

estamos – هستیم

estáis – هستید

están – هستند

dar – دادن

doy – می دهم

das – می دهی

da – می دهد

damos – می دهیم

dais – می دهید

dan – می دهند

tener – داشتن

tengo – دارم

tienes – داری

tiene – دارد

tenemos – داریم

tenéis – دارید

tienen – دارند

salir – خارج شدن ، بیرون رفتن

salgo – خارج می شوم

sales – خارج می شوی

sale – خارج می شود

salimos – خارج می شویم

salís – خارج می شوید

salen – خارج می شوند

oír – شنیدن

oigo – می شنوم

oyes – می شنوی

oye – می شنود

oímos – می شنویم

oís – می شنوید

oyen – می شنوند

decir – گفتن

digo – می گویم

dices – می گویی

dice – می گوید

decimos – می گوییم

decís – می گویید

dicen – می گویند

querer – خواستن ، دوست داشتن

quiero – می خواهم

quieres – می خواهی

quiere – می خواهد

queremos – می خواهیم

queréis – می خواهید

quieren – می خواهند

hacer – انجام دادن ، کردن

hago – انجام می دهم

haces – انجام می دهی

hace – انجام می دهد

hacemos – انجام می دهیم

hacéis – انجام می دهید

hacen – انجام می دهند

saber – دانستن ، بلد بودن

sé – می دانم

sabes – می دانی

sabe – می داند

sabemos – می دانیم

sabéis – می دانید

saben – می دانند

conocer – شناختن ، آشنایی داشتن

conozco – می شناسم

conoces – می شناسی

conoce – می شناسد

conocemos – می شناسیم

conoséis – می شناسید

conocen – می شناسند

seguir – ادامه دادن

sigo – ادامه می دهم

sigues – ادامه می دهی

sigue – ادامه می دهد

seguimos – ادامه می دهیم

seguís – ادامه می دهید

siguen – ادامه می دهند

pedir – درخواست کردن ، درخواست داشتن ، خواستن

pido – درخواست می کنم

pides – درخواست می کنی

pide – درخواست می کند

pedimos – درخواست می کنیم

pedís – درخواست می کنید

piden – درخواست می کنند

اما چون بی قاعدگی در چهار گروه از ضمایر فاعلی وجود داره، نباید همه رو طبق با قاعده ها صرف کنیم.
حالا سوال پیش میاد که از کجا باید بفهمیم که یک فعل رو باید با قاعده صرف کنیم یا نه؟
جوابش اینه که بی قاعده همانطور که از اسمش پیداست، هیچ قاعده و روشی نداره و ممکنه توی خیلی از فعل ها بی قاعدگی اتفاق بیفته. تنها راهش اینه که بی قاعده هارو حفظ کنیم.

درس چهاردهم